Ғалымдар Альцгеймер ауруының жаңа, ықтимал себебін ашты
|
Йел университетінің ғалымдары Альцгеймер симптомдарының тасасында көзге шалынбаған тетікті тапты. Бұл жайында islam.kz порталы аталмыш зерттеу материалы жарияланған Nature мерзімді басылымына сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Зерттеушілер мида жиналатын түйіршіктердің маңынан табылатын аксондардан титтей ісіктерді байқады және аталған ауруды ерте анықтауға көмектесетін биомаркер ретінде қызмет етуі мүмкін, сондай-ақ, болашақ терапияда қолданылуы болуы мүмкін ақуызды анықтады. Талай жыл бойы Альцгеймер (алжудың асқынған түрі) ауруына амилоидты түйіршектер (бета-амилоид де аталатын ақуыздардың шатасқан жиынтығы) себеп болады деген гипотеза үстем болып келген еді. Міне, осыған байланысты ғалымдар осы түйіршіктерді жоюдың немесе шоғырлану деңгейін төмендетудің жолын іздеді. Алайда, бұл тарапта әзірленген дәрілер клиникалық сынақтан өтпей қалды. Таяуда бұл бағытта арнайы жүргізілген зерттеу барысында ғалымдар Альцгеймер ауруы кезінде байқалатын – титтей сфероидты ісіктерге назар аударған еді. Мұндай ісіктердің басқа нейрондарға сигнал жіберуге мүмкіндік беретін нейрондардың ұзын, сым тәрізді жіптері бойындағы амилоидты түйіршіктердің жанында түзілетіні белгілі. Ғалымдар бұл ісіктердің аталған ауруға қатысы бар-жоғын зерттеп көрмеген еді. Ғалымдар бұл ісіктердің аксондар бойымен электрлік сигналдардың берілуін әлсірететінін анықтады. Ісік неғұрлым үлкен болса, деменция дертінде байқалатын неврологиялық дегенерацияға ықпал ететін сигналдардың ауытқу деңгейі соғұрлым жоғары болады. Дәлірегі, аталмыш зерттеуге атсалысқан Хайма Груцендлер есімді ғалымның айтуынша, сфероидтың әрбіреуі жүздеген нейрондық аксондардың белсенділігін және нейрондардың мыңдаған өзара байланысын басып тастайды немесе әлсіретеді. Бұдан бөлек, ғалымдар сфероидтердің пайда болу себебіне де үңіліп көрген екен: лизосомалар - жасушалардағы қалдықтарды жоятын жасушалар ретінде жұмыс істейтін шағын құрылымдар, ал деменция дертінен зардап шегетін науқастарда PLD3 деп аталатын ақуыздың жоғары деңгейі лизосомалардың аксондар ішінде жабысып қалуына әкеледі. Бұл жайт ақыр соңында ісінуді тудырады.
Ұқсас материалдар:
«Ғалымдар алжу ауруының 2040 жылдары емі табылатынына сенімді» (https://islam.kz/kk/news/arturli/galymdar-alju-auruynyn-2040-jyldary-emi-tabylatynyna-senimdi-18436/#gsc.tab=0);
«Альйгеймер ауруына қатысты екі жаңалық» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aligeimer-auruyna-qatysty-eki-janalyq-17317/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауруына қатысты 3 жаңалық» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auruyna-qatysty-3-janalyq-17047/#gsc.tab=0);
«Алжу қатерін арттыратын аурулардың бірі анықталды. Алжу қатерін анықтаудың оңай тәсілі пайда болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/alju-qaterin-arttyratyn-aurulardyn-biri-anyqtaldy-alju-qaterin-anyqtaudyn-onai-tasili-paida-boldy-17186/#gsc.tab=0);
"Жоғарғы қан қысымы алжу қатерін арттырады. Кез келген жаста" (https://islam.kz/kk/news/gylym/jogargy-qan-qysymy-alju-qaterin-arttyrady-kez-kelgen-jasta-14558/#gsc.tab=0);
«Алжу ауруына шалдығу қатері жоғары адамдар тобы белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/alju-auruyna-shaldygu-qateri-jogary-adamdar-toby-belgili-boldy-16979/#gsc.tab=0);
«Алжу қатерін арттыратын тағы бір ауру белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/alju-qaterin-arttyratyn-tagy-bir-auru-belgili-boldy-17389/#gsc.tab=0);
«Артық салмақтың алжуға ұрындыратын қатері анықталды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/artyq-salmaqtyn-aljuga-uryndyratyn-qateri-anyqtaldy-16395/#gsc.tab=0);
«Жас кезінде күйзеліске бой алдырғандардың қартайғанда алжу қатері артады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jas-kezinde-kuizeliske-boi-aldyrgandardyn-qartaiganda-alju-qateri-artady-15909/#gsc.tab=0);
«Тұйық адамдарда алжу қатері жоғары болады – зерттеу» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tuiyq-adamdarda-alju-qateri-jogary-bolady-zertteu-16977/#gsc.tab=0);
«Алжуға жақын қан тобы анықталды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aljuga-jaqyn-qan-toby-anyqtaldy-16263/#gsc.tab=0);
«Алжудан қорғайтын ген табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aljudan-qorgaityn-gen-tabyldy-16024/#gsc.tab=0);
«Алжу да жұқпалы дерт болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/alju-da-juqpaly-dert-bolyp-shyqty-13468/#gsc.tab=0);
«Ғалымдар намаз бен медитацияның миға әсерін салыстыра келе таңғажайып тұжырымға келді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-namaz-ben-meditatsiyanyn-miga-aserin-salystyra-kele-tangajaiyp-tujyrymga-keldi-15610/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауруынан қорғайтын ген табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auruynan-qorgaityn-gen-tabyldy-15277/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауруының құпиясы ашылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auruynyn-qupiyasy-ashyldy-16261/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауруына қарсы елеулі ем түрі пайда болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auruyna-qarsy-eleuli-em-turi-paida-boldy-16224/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер, Паркинсон ауруларын тоқтатын тәсіл табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-parkinson-aurularyn-toqtatyn-tasil-tabyldy-15512/#gsc.tab=0);
«Созылмалы аурудың алжуға ұрындыратыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/sozylmaly-aurudyn-aljuga-uryndyratyny-belgili-boldy-15626/#gsc.tab=0);
«Қан қысымы мен сусамыр ми құрылымын өзгертеді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/qan-qysymy-men-susamyr-mi-qurylymyn-ozgertedi-14102/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауру қатерін арттыратын мутация табылды. Альцгеймер ауруының ықтимал тағы бір себебі – сусамыр» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auru-qaterin-arttyratyn-mutatsiya-tabyldy-altsgeimer-auruynyn-yqtimal-tagy-bir-sebebi-susamyr-17533/#gsc.tab=0);
«Аса қауіпті дертті көз торынан анықтау жолы табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/asa-qauipti-dertti-koz-torynan-anyqtau-joly-tabyldy-17518/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер ауруын анықтаудың тың тәсілі пайда болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-auruyn-anyqtaudyn-tyn-tasili-paida-boldy-16421/#gsc.tab=0);
«Альцгеймер диагнозының жаңа тәсілі пайда болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/altsgeimer-diagnozynyn-jana-tasili-paida-boldy-17408/#gsc.tab=0);
«Болашақта пайда болатын емі жоқ аурудың белгісі аталды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/bolashaqta-paida-bolatyn-emi-joq-aurudyn-belgisi-ataldy-14856/#gsc.tab=0);
"Деменция" (http://islam.kz/kk/news/alem/dementsiya-11669/#gsc.tab=0);
«Алжуды 7 жыл бұрын болжауға мүмкіндік беретін биомаркер табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aljudy-7-jyl-buryn-boljauga-mumkindik-beretin-biomarker-tabyldy-16876/#gsc.tab=0);
«Тәжірибе жүргізілген дәрі Альцгеймер ауруы симптомының алдын алды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tajiribe-jurgizilgen-dari-altsgeimer-auruy-simptomynyn-aldyn-aldy-16976/#gsc.tab=0);
"2050 жылға дейін алжудан зардап шегетіндер қарасы 139 млн адамға жетпек" (https://islam.kz/kk/news/alem/2050-jylga-deiin-aljudan-zardap-shegetinder-qarasy-139-mln-adamga-jetpek-15701/#gsc.tab=0)