Құран аяттарының арасында кездесетін кейбір "сала", "қала", "жим" деген белгілер не мағынаны білдіреді?
Құран аяттарының арасында кездесетін кейбір "сала", "қала", "жим" деген белгілер не мағынаны білдіреді?
1 жыл бұрын 6409

Қасиетті Құран кітаптағы аяттардың жоғарысында ара-тұра «сала», «қола», «жим» т.б. белгілер кездесіп тұрады. Ол белгілер босқа тұрған жоқ, олардың әрқайсысының арнайы мәні бар. Ол белгілер негізінен "арабша әріп" түріндегі белгінің қазақша транскрипциясы. Төменде олардың әрқайсысының қандай мағына беретіндігін білдіріп өтелік:


«Лә» (لاّ) - тоқтауға болмайды дегенді білдіреді. Бір аят оқып келе жатқанда аяттың үстінгі жағында «лә» деген белгіні көрсеңіз, аятты бөлмей жалғастырып оқып кете беру керек болады, ал егер дем жетпей сол жерге тоқтасаңыз, тоқтаған жердегі сөзді қайталап оқып, жалғастырасыз.

Мысалы: «уәбәшширил ләз̃иинә әмәнуу уәъамилуус салихәти әннә ләһум жәннәтин тәжрии мин тәхтиһәл әнһәру [cалә] кулләмә рузиқуу минһә мин с̃әмәрәтир ризқан [лә] қалуу һәз̃әл ләз̃ии рузиқнә мин қаблу [cалә] уәутуу биһи мутәшәбиһән [cалә] уәләһум фииһә әзуәжум мутаһһәрәтун [cалә] уәһум фииһә халидуун».

وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقًا ۙ قَالُوا هَـٰذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ ۖ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا ۖ وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ ۖ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ


 «Мим» (م) - міндетті түрде тоқтау керек дегенді білдіреді. Егер аятты оқып келе жатқан тұста аяттың арасында осындай белгі көрсеңіз, тоқтап, одан соң әрі қарай аятты оқып кете бересіз.

Мысалы: «инналлаһа лә йәстәхии әй йәдрибә мәс̃әләм мә бәъуудатән фәмә фәуқаһә [жим] фәәммәл ләз̃иинә әмәнуу фәйәъләмуунә әннәһул хаққу мир раббиһим [cалә] уәәммәл ләз̃иинә кәфәруу фәйәқуулуунә мәз̃ә әрәдаллаһу биһәз̃ә мәс̃әлә [мим] йудиллу биһи кәс̃иирәу уәйәһдии биһи кәс̃иирә [жим] уәмә йудиллу биһи илләл фәсиқиин».

إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلًا مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ ۖ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَـٰذَا مَثَلًا ۘ يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا ۚ وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ 


 «Салә» (صلى) - тоқтамаған абзал дегенді білдіреді. Тоқтауға болады, бірақ тоқтамай оқып кете берген абзал деген сөз. Бір аятты оқып келе жатқанда үстінгі жағында осындай белгі көрсеңіз, сол жерден тоқтап, тыныс алып, әрі қарай жалғастыра берсеңіз болады немесе тоқтамай оқып кете берген абзал.

Мысалы: «ууләикә ъалә һудәм мир раббиһим[cала], уәууләикә һумул муфлихуун».

أُولَـٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِّن رَّبِّهِم ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ


 «Қалә» (قلى) - тоқтаған абзал дегенді білдіреді. Тоқтамаса болады, бірақ тоқтап, тыныс алып, одан соң әрі қарай жалғастырып оқи берген абзал.

Мысалы:

«уәиз̃ә қиилә ләһум әминуу кәмә әмәнән нәсу қалуу әну'мину кәмә әмәнәс суфәһә [қалә] әлә иннәһум һумус суфәһәу уәләкил лә йәъләмуун».

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء ۗ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَـٰكِن لَّا يَعْلَمُونَ


«Жим» (ج) - тоқтауға да, тоқтамай жалғастырып оқып кете беруге де болады дегенді білдіреді.

Мысалы: «йәкәдул бәрқу йәхтафу әбсарәһум [cалә] кулләмә әдаә ләһум мәшәу фииһи уәиз̃ә әзләмә ъаләйһим қаму [жим] уәләу шәаллаһу ләз̃әһәбә бисәмъиһим уәәбсариһим [жим] инналлаһа ъалә кулли шәйин қадиир».

 يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ ۖ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُم مَّشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِير  

0 пікір