Бұл зауалға адамдар тікелей кінәлі – теңіздер мен мұхитқа тап болған пластиктен тек балықтар немесе өзге теңіз жануарлары ғана емес, сонымен қатар, экологиялық жүйе тепе-теңдігін сақтауда маңызды рөлй ойнайты тасбақаларға жойылу қатері төніп тұр. Бұл жайында islam.kz порталы өз кезегінде тасбақалардың жойылу қатерін айтып, дабыл қағып отырған араб ғалымдарына жөн сілтеген The Washington Post ақпарат көзіне сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Біріккен Араб Әмірлігінің экологтері Фаур-һаккан және Қалба қалаларының жағалауларынан 64 тасбақа таптақ. Зерттей келе өлген жасыл тасбақалардың 75 пайызының және қазанбас тасбақалардың 57 пайызының ажалына пластик қоқыс себеп болған. Олардың ас қорыту жүйесінен полиэтилен пакетінің, пластик шөлмектің қақпақтары және балық торының жұрнақтары шыққан. Тасбақалардың бірінен пластиктің 325 жұрнағын, өзге тасбақадан аудың (балық торының) 32 жұрнағы табылған. Теңіз жануарларының организіміне енген пластиктер олардың ішкі ағзаларын зақымдап, ішек пен жемсауын бітеп тастаған. Нәтижесінде олар аштан өлген. Hawksbill тасбақалары, сондай-ақ, жасыл және қазанбас тасбақалардың бүгінде саны көп азайған, тіпті, табиғатта сире кездесетін түрге айналған. Осы аталған тасбақалар жем мен пластикті айыра алмайды. Мәселен, жасыл басқалар пластик пакетті медузамен, ал қазанбас тасбақалар пластик шөлмектердің қақпақтарын ұлумен шатастырады. Мамандардың айтуынша, көбінесе пластиктен тәжірибесі жоқ жас тасбақалар көп зардап шегеді. 1985 жылы да ғалымдар БАӘ-де өлген тасбақаларға зерттеу жүргізілген екен. Деректерге қарағанда, Оман шығанағының жағалауынан табылған бауырымен жорғалаушылардың ешқайсысынан пластик табылмаған.Содан бері аталған араб елі өзінің тұтыну мәдениеті қалыптасқан осы заманғы іскерлік орталыққа айналған. Көміртекті көп тұтынатын суды тұшшыландыру қондырғылары мен құрылғылары өсімдіктердің көп бөлігін жойды, ал өткен ғасырда салынған жасанды аралдар табиғи рифтер мен тасбақа ұяларын жойып жіберген. Лейден университетінің саяси экологы Кристиан Хендерсон Парсы шығанағындағы теңіздің экологиялық жүйесінің дегредацияға ұшырағанын алға тартып отыр.

Ұқсас материалдар:

"Табиғатта сирек кездесетін тағы бір жануарға жойылу қатері төнді" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tabigatta-sirek-kezdesetin-tagy-bir-januarga-joiylu-qateri-tondi-16348/#gsc.tab=0);

«Тағы бір жабайы жанауарға жойылу қаупі төнді» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tagy-bir-jabaiy-janauarga-joiylu-qaupi-tondi-16316/#gsc.tab=0https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tagy-bir-jabaiy-janauarga-joiylu-qaupi-tondi-16316/#gsc.tab=0);

«Тағы бір жануар жаһандық жылынудан жойылады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tagy-bir-januar-jahandyq-jylynudan-joiylady-16236/#gsc.tab=0);

"Кәрі құрлықта 40 жыл ішінде 600 млн құс жойылған" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/kari-qurlyqta-40-jyl-ishinde-600-mln-qus-joiylgan-16190/#gsc.tab=0);

"Бразилиядағы өрттен 1 жыл ішінде 17 млн жануар опат болған" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/braziliyadagy-ortten-1-jyl-ishinde-17-mln-januar-opat-bolgan-16191/#gsc.tab=0);

"Үндістанда соңғы онжылдықта электр тоғынан 600 жабайы піл өлді" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/undistanda-songy-onjyldyqta-elektr-togynan-600-jabaiy-pil-oldi-16189/#gsc.tab=0);

«Өздігінен өсіп-өнетін» гендерге қатысты тәжірибеге шектеу қойылуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/alem/ozdiginen-osip-onetin-genderge-qatysty-tajiribege-shekteu-qoiyluy-mumkin-11849/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылынудан жабайы құстардың дене тұрқы өзгеруде» (https://islam.kz/kk/news/arturli/jahandyq-jylynudan-jabaiy-qustardyn-dene-turqy-ozgerude-16041/#gsc.tab=0);

«Есектердің тұқымы тұздай құрып барады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/esekterdin-tuqymy-tuzdai-quryp-barady-12156/#gsc.tab=0);

«Он жылдан соң жолбарыстың тұқымы тұздай құруы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/on-jyldan-son-jolbarystyn-tuqymy-tuzdai-quruy-mumkin-11345/#gsc.tab=0);

«Бір ғана елдің өзінде жолбарыстар өлімі биыл рекордтық көрсеткішке жетті» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/bir-gana-eldin-ozinde-jolbarystar-olimi-biyl-rekordtyq-korsetkishke-jetti-16241/#gsc.tab=0);

"Алтын жалды" арыстандар азайып барады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/altyn-jaldy-arystandar-azaiyp-barady-12252/#gsc.tab=0);

«Жойылу алдында тұрған қаратабанды күзен клондалды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/joiylu-aldynda-turgan-qaratabandy-kuzen-klondaldy-video-14870/#gsc.tab=0);

«Бүгінгінің қаһарманы» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/buginginin-qaharmany-foto-13936/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылынудан құстар «ажырасып» жатыр» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/jahandyq-jylynudan-qustar-ajyrasyp-jatyr-16268/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылынудан жабайы құстардың дене тұрқы өзгеруде» (https://islam.kz/kk/news/arturli/jahandyq-jylynudan-jabaiy-qustardyn-dene-turqy-ozgerude-16041/#gsc.tab=0);

«Әлемдегі құстардың үштен бірі қырылуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/alemdegi-qustardyn-ushten-biri-qyryluy-mumkin-15871/#gsc.tab=0);

«Азық үшін миллиондаған жабайы жануар опат боуда" (https://islam.kz/kk/news/alem/azyq-ushin-milliondagan-jabaiy-januar-opat-boluda-15830/#gsc.tab=0);

«Жануарлар саудасының өзінен олардың қарасы 60%-ға азайып кеткен» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/januarlar-saudasynyn-ozinen-olardyn-qarasy-60-ga-azaiyp-ketken-14838/#gsc.tab=0);

«Африкадағы жануарлардың жартысы қырылып қалатын болды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/afrikadagy-januarlardyn-jartysy-qyrylyp-qalatyn-boldy-9945/#gsc.tab=0https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/afrikadagy-januarlardyn-jartysy-qyrylyp-qalatyn-boldy-9945/#gsc.tab=0);

«Адамзат болашақта балықты түсінде көреді – жаһандық жылынудан балықтар шағылысудан, ұрпақ өрбітуден қалады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/adamzat-bolashaqta-balyqty-tusinde-koredi-jahandyq-jylynudan-balyqtar-shagylysudan-urpaq-orbituden-qalady-14334/#gsc.tab=0);

«Таяу жылдары кеңінен әрі жиі тұтынылатын балықтардың бірқатары жойылады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tayau-jyldary-keninen-ari-jii-tutynylatyn-balyqtardyn-birqatary-joiylady-15619/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылыну: аралар қандай температурада қанша қашықтыққа ұша алады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/jahandyq-jylynu-aralar-qandai-temperaturada-qansha-qashyqtyqqa-usha-alady-15746/#gsc.tab=0);

«Тозаңдандырушы жәндіктердің қырылу себептері айтылды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tozandandyrushy-jandikterdin-qyrylu-sebepteri-aityldy-15625/#gsc.tab=0);

«Жәндіктер жаһандық жылынуға төтеп бере алмайды – олар өз денесінің қызуын реттей алмайды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/jandikter-jahandyq-jylynuga-totep-bere-almaidy-olar-oz-denesinin-qyzuyn-rettei-almaidy-14391/#gsc.tab=0);

«Келесі ғасырда жәндіктер толық жойылуы мүмкін (инфографика)» (https://islam.kz/kk/news/alem/kelesi-gasyrda-jandikter-tolyq-joiyluy-mumkin-infografika-11466/#gsc.tab=0);

«Биологиялық әралуандылықтың сақталуы ең алдымен адамның өзі үшін керек» (https://islam.kz/kk/news/alem/biologiyalyq-araluandylyqtyn-saqtaluy-en-aldymen-adamnyn-ozi-ushin-kerek-15099/#gsc.tab=0)

«Жаһандық жылынудан көбелектер көбейіп келеді" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/jahandyq-jylynudan-kobelekter-kobeiip-keledi-13362/#gsc.tab=0);

«Әлемде жабайы жануарлардың жартысының тұқымы тұздай құрыды» (https://islam.kz/kk/news/alem/alemde-jabaiy-januarlardyn-jartysynyn-tuqymy-tuzdai-qurydy-858/#gsc.tab=0);

«Біреу өлмей – біреуге күн жоқ» (https://islam.kz/kk/news/alem/bireu-olmei-bireuge-kun-joq-12974/#gsc.tab=0);

«Климаттың өзгеруінен жоғалатын азық-түлік түрлері» (https://islam.kz/kk/news/arturli/klimattyn-ozgeruinen-jogalatyn-azyq-tulik-turleri-12045/#gsc.tab=0)