Ғалымдар пластикалық шөлмектегі судың денсаулыққа қаншалықты қауіпті екенін анықтады
|
Пластиктің титтей жұрнақтары, яғни, нанобөлшектері қан мен жасушаға еніп, ішкі ағзаларды зақымдайды. Ғалымдар бұл бағытта тағы арнайы зерттеу жүргізе келе пластик шөлмектегі су құрамында, дәлірегі, 1 литр суда шамамен орташа есеппен 240 мың нанопластик болатынын анықтады. Бұл жайында islam.kz порталы Proceedings of the National Academy of Sciences мерзімді басылымына сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Колумбия универистетінің ғалымдары нанопластиктердің ең қауіпті екенін алға тартып отыр: көлемінің кішкентайлығына байланысты жасушаға еніп кетеді. Ауада қалықтап, адам тыныс алғанда организмге енеді. Ол ол ма, құрсақтағы шақалаққа да планцет (қорғаныш қабаты) арқылы енетін болып шықты. Ғалымдар суда нанопластиктердің – ұзындығы 1 микрометрден аз бөлшектерінің (мкм; 1 мм – 1000 мкм) көптеп кездесетінін анықтады. Бұрын тек микропластиктер (оның өлшемі 1-ден 500 микронға дейін) ескерілді, жаңа деректермен пластиктің құрамы бұрын белгілі болғаннан 100 есе көп болуы мүмкін екендігі анықталды. Сараптама үшін америкалық үш өндірушінің 25 литрлік шөлмектері пайдаланылды (компаниялардың атауы көрсетілмеген) - 110-370 мың нанобөлшек табылған екен, оның 90%-ы нанопластика. Пластмассаның кең таралған жеті түрі ескерілді (мысалы, полиэтилентерефталат немесе су шөлмектерінде қолданылатын ПЭТ, сондай-ақ, сүт өнімдері, тамақ контейнерлері, т.б.). 2018 жылы Фредониядағы Нью-Йорк мемлекеттік университетінің ғалымдары пластик шөлмекте орташа есеппен 325 пластик бөлшектің болатынын анықтады. Арнайы бояудың көмегімен. Nestlé Pure Life шөлмегінде нанобөлшектердің концентрациясы (шоғырлану деңгейі) литріне шаққанда 10 мыңға жеткен.
Ұқсас материалдар:
«Нанопластиктің ішек микробиомына қалай әсер ететіні белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/nanoplastiktin-ishek-mikrobiomyna-qalai-aser-etetini-belgili-boldy-14601/#gsc.tab=0);
«Алғаш рет микропластиктің қауіпті ауруға шалдықтыратыны анықталды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/algash-ret-mikroplastiktin-qauipti-auruga-shaldyqtyratyny-anyqtaldy-19455/#gsc.tab=0);
«Микропластик миға да енуі мүмкін – зерттеу» (https://islam.kz/kk/news/arturli/mikroplastik-miga-da-enui-mumkin-zertteu-16096/#gsc.tab=0);
«Зерттеу: микропластик ми жасушаларында қабыну тудырады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/zertteu-mikroplastik-mi-jasushalarynda-qabynu-tudyrady-19059/#gsc.tab=0);
"Миға жиналған микропластиктің қандай қауіп төндіретіні айтылды" (https://islam.kz/kk/news/arturli/miga-jinalgan-mikroplastiktin-qandai-qauip-tondiretini-aityldy-19121/#gsc.tab=0);
«Зерттеу: микротолқынды пештегі пластик млрд нанобөлшек бөледі» (https://islam .kz/kk/news/rturli/zertteu-mikrotolqyndy-peshtegi-plastik-mlrd-nanobolshek-boledi-19012/#gsc.tab=0);
«Адам әр сағат сайын микропластиктің 16 тозаңын жұтады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/adam-ar-sagat-saiyn-mikroplastiktin-16-tozanyn-jutady-18765/#gsc.tab=0);
"Адам аптасына орта есеппен 5 грамм пластик жейді – зерттеу" (https://islam.kz/kk/news/arturli/adam-aptasyna-orta-eseppen-5-gramm-plastik-jeidi-zertteu-16854/#gsc.tab=0);
"Тағам қапталған пластик бөлшегі екі сағаттан соң тамақтанған тышқанның миынан табылды" (https://islam.kz/kk/news/arturli/tagam-qaptalgan-plastik-bolshegi-eki-sagattan-son-tamaqtangan-tyshqannyn-miynan-tabyldy-18508/#gsc.tab=0);
«Микропластик адам жасушасының жауына айналуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/gylym/mikroplastik-adam-jasushasynyn-jauyna-ainaluy-mumkin-17393/#gsc.tab=0https://islam.kz/kk/news/gylym/mikroplastik-adam-jasushasynyn-jauyna-ainaluy-mumkin-17393/#gsc.tab=0);
«Адам өкпесінен алғаш рет микропластик табылды" (https://islam.kz/kk/news/arturli/adam-okpesinen-algash-ret-mikroplastik-tabyldy-16855/#gsc.tab=0);
«Адам қанынан алғаш рет микропластик табылды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/adam-qanynan-algash-ret-mikroplastik-tabyldy-16554/#gsc.tab=0);
«Ота жасалған адамдардың жүрегінен микропластик табылды» (https://islam.kz/kk/news/alem/ota-jasalgan-adamdardyn-jureginen-mikroplastik-tabyldy-19032/#gsc.tab=0);
«Біз тұтынып жүрген азық-түлікке микропластиктің қалай енетінін білгіңіз келе ме» (https://islam.kz/kk/news/gylym/biz-tutynyp-jurgen-azyq-tulikke-mikroplastiktin-qalai-enetinin-bilginiz-kele-me-13863/#gsc.tab=0);
«Микропластик қауіпті вирустың сулы ортада аман қалуына көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/arturli/mikroplastik-qauipti-virustyn-suly-ortada-aman-qaluyna-komektesedi-17034/#gsc.tab=0);
«Микропластиктен аса қауіпті бактерия табылып жатыр" (https://islam.kz/kk/news/gylym/mikroplastikten-asa-qauipti-bakteriya-tabylyp-jatyr-15524/#gsc.tab=0);
«Микропластик супер бактерияларға қалай көмектеседі?» (https://islam.kz/kk/news/gylym/mikroplastik-super-bakteriyalarga-qalai-komektesedi-15210/#gsc.tab=0);
«Микропластик бактерияның төзімділігін 30 есе арттырады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/mikroplastik-bakteriyanyn-tozimdiligin-30-ese-arttyrady-15015/#gsc.tab=0);
«Өсімдік көмегімен судағы микропластикті жоюдың әдісі табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/osimdik-komegimen-sudagy-mikroplastikti-joyudyn-adisi-tabyldy-16567/#gsc.tab=0);
«Өсімдіктер де пластикпен «қоректенетін» болып шықты» (http://islam.kz/kk/news/arturli/osimdikter-de-plastikpen-qorektenetin-bolyp-shyqty-13766/#gsc.tab=0);
"Организиміне микропластик енген жәндіктің эволюциялық өзгеріске ұшырайтыны анықталды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/organizimine-mikroplastik-engen-jandiktin-evolyutsiyalyq-ozgeriske-ushyraityny-anyqtaldy-16853/#gsc.tab=0);
«Әлемді микропластиктен ағаштың бір түрімен тазартуға болады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/alemdi-mikroplastikten-agashtyn-bir-turimen-tazartuga-bolady-16454/#gsc.tab=0);
"Микропластиктің далаға қарағанда үйде шоғырлану деңгейі жоғары болып шықты" (https://islam.kz/kk/news/arturli/mikroplastiktin-dalaga-qaraganda-uide-shogyrlanu-dengeii-jogary-bolyp-shyqty-15375/#gsc.tab=0);
«Микропластик адам организімінен де табылды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/mikroplastik-adam-organiziminen-de-tabyldy-14000/#gsc.tab=0);
«Топырақта тіршілік ететін организмдерге микропластиктің әсері» (https://islam.kz/kk/news/gylym/topyraqta-tirshilik-etetin-organizmderge-mikroplastiktin-aseri-14080/#gsc.tab=0);
«Қоршаған ортада ұзағырақ жатып қалған микропластиктің қандай қауіп төндіретіні айтылды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/qorshagan-ortada-uzagyraq-jatyp-qalgan-mikroplastiktin-qandai-qauip-tondiretini-aityldy-14521/#gsc.tab=0);
"Микропластикке арналған сүзгі жасалды" (https://islam.kz/kk/news/arturli/mikroplastikke-arnalgan-suzgi-jasaldy-16775/#gsc.tab=0)