Жасушаның жылжу тетігі анықталды. Бұл қатерлі ісіктің таралуын бақылауға мүмкіндік береді
|
Айова университетінің ғалымдары жасушалардың организмде орын ауыстыру принципін зерттеді. Бұл жаңалық өз кезегінде қатерлі ісіктің таралуын бақылауға мүмкіндік бермек. Бұл жайында islam.kz порталы аталмыш зерттеу материалы жарияланған eLife мерзімді басылымына, дәлірегі, elifesciences.org ақпарат көзіне сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Бұл бағытта арнайы жүргізілген тәжірибелер нәтижесінен белгілі болғандай, жасушалар өзінің қаттылығын (беріктігін) сақтай отырып жылжиды. Қаттылығын сақтауға миозин ақуызы көмектеседі. Аталмыш ақуыз өз кезегінде жасушаның да, оның айналасындағылардың да қаттылығын реттей алатын фасцин протеинге ықпал етеді. Фасциннің деңгейі төмен болған жағдайда миозиннің белсенділігі артады, нәтижесінде жасуша берік бола түседі әрі баяу жылжиды. Ал фасциннің деңгейі қалыпқа келгенде миозиннің әрекеті саябырсиды, нәтижесінде жасушаның жылжу қарқыны артады. Жасушалар организмде ұдайы қозғалыста болады – зақымдалған тіндер мен ағзалардағы жасушаларды алмастыру үшін. Жасушалар жылжымаса, олар бөліне алмайды, яғни, цитокинез процесі жүзеге аспайды. Қатерлі ісік те қан және лимфатикалық тамырлар арқылы тарайды. Осылайша метастазды қалыптастырады. Метастаз – қатерлі ісіктің таралуы. Аталған жоғарғы оқу орнының анатомия және жасушалы биология доценті Тина Тутлдың айтуынша, жасушалардың жылжу тетігін зерделеу өз кезегінде қатерлі ісікпен күресудің тың жолдарын іздеуге мүмкіндік береді.
Қарай отырыңыз:
«Жасушаның өзін қоршаған ортада қалай жылжып, қалай бағдар алуына көмектесетін ақуыз табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushanyn-ozin-qorshagan-ortada-qalai-jyljyp-qalai-bagdar-aluyna-komektesetin-aquyz-tabyldy-15081/#gsc.tab=0);
«Жасанды жасуша жасалды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasandy-jasusha-jasaldy-15743/#gsc.tab=0);
«Тұңғыш рет жасуша ішіне датчик енгізілді (фото+видео)» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tungysh-ret-jasusha-ishine-datchik-engizildi-fotovideo-13681/#gsc.tab=0);
«Вирусқа бой бермейтін жасанды гені бар жасуша жасалды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/virusqa-boi-bermeitin-jasandy-geni-bar-jasusha-jasaldy-15331/#gsc.tab=0);
«Ғалымдар жасуша қозғалысын басқаруды меңгерді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-jasusha-qozgalysyn-basqarudy-mengerdi-15079/#gsc.tab=0);
«Жасушалар өз-өзін «емдеп» қалпына келе алатын болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushalar-oz-ozin-emdep-qalpyna-kele-alatyn-bolyp-shyqty-14337/#gsc.tab=0);
«Адам денесі секундына қанша млн жасуша істеп шығарады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/adam-denesi-sekundyna-qansha-mln-jasusha-istep-shygarady-14781/#gsc.tab=0);
«Діңгекті жасушалардан шәуһат жасалды. Бұл белсіздік пен бедеулікті емдеуде көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/dingekti-jasushalardan-shauhat-jasaldy-bul-belsizdik-pen-bedeulikti-emdeude-komektesedi-15925/#gsc.tab=0);
"Аналық жасуша шәуһатты өзі таңдап-талғап қабылдайтын болып шықты" (https://islam.kz/kk/news/gylym/analyq-jasusha-shauhatty-ozi-tandap-talgap-qabyldaityn-bolyp-shyqty-13712/#gsc.tab=0);
"Адам өлгеннен кейін белсенді әрекетке көшетін зомби жасушалар табылды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/adam-olgennen-keiin-belsendi-areketke-koshetin-zombi-jasushalar-tabyldy-15012/#gsc.tab=0);
«Жасуша жойылса да органелла тіршілігін жалғастыра береді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasusha-joiylsa-da-organella-tirshiligin-jalgastyra-beredi-14867/#gsc.tab=0);
"Ғылым әлеміндегі ең азалы көрініс: жасушаның өлуі" (https://islam.kz/kk/news/gylym/gylym-alemindegi-en-azaly-korinis-jasushanyn-olui-video-12496/#gsc.tab=0);
«Бактериялық жасуша өздігінен өлмейді. Ал адам жасушасы белгілі бір мерзімнен кейін өледі. Неге?» (https://islam.kz/kk/news/gylym/bakteriyalyq-jasusha-ozdiginen-olmeidi-al-adam-jasushasy-belgili-bir-merzimnen-keiin-oledi-nege-14369/#gsc.tab=0);
«Қатерлі ісікпен күресетін иммунитет жасушасының күш-қуатын қалпына келтіретін әдіс табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/qaterli-isikpen-kuresetin-immunitet-jasushasynyn-kush-quatyn-qalpyna-keltiretin-adis-tabyldy-14731/#gsc.tab=0);
«Стресс гормоны қатерлі ісік жасушасын оятады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/stress-gormony-qaterli-isik-jasushasyn-oyatady-14488/#gsc.tab=0);
«Иммундық миелоидтік жасуша жас ұлғайған сайын организмге тек зиянын тигізетін болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/immundyq-mieloidtik-jasusha-jas-ulgaigan-saiyn-organizmge-tek-ziyanyn-tigizetin-bolyp-shyqty-14816/#gsc.tab=0);
«Жаңа иммундық жасуша демікпе мен аллергияға қарсы күресте төтеп беруге көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jana-immundyq-jasusha-demikpe-men-allergiyaga-qarsy-kureste-totep-beruge-komektesedi-13792/#gsc.tab=0);
«Тарихта тұңғыш рет адам жасушасы мен тіні жасанды жолмен жасартылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tarihta-tungysh-ret-adam-jasushasy-men-tini-jasandy-jolmen-jasartyldy-13374/#gsc.tab=0);
«Ғалымдар адамды ДНК деңгейінде тұңғыш рет жасарта алды» (http://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-adamdy-dnk-dengeiinde-tungysh-ret-jasarta-aldy-12354#gsc.tab=0)