Уағалейкум әссәләм уа рахматуллаһи уә бәракәтуһ!

Ханафи мәзхабы мен Шафиғи мәзхабында күнге жылынған сумен дәрет алу «жеңіл мәкрүһ»[1]. Яғни, оны қолданбаған адамға сауап бар, қолданған кісіге күнә жоқ[2]. «Мәкрүһ» санаймайтын ғалымдар да баршылық. 

Өйткені, аталған үкімге арқау бола алатын тек бір риуаятты атауға болады. Ол рияуаятта Әзіреті Омар: «Күнге жылынған сумен жуынбаңдар. Шынында ол – алапес ауруын тудырады», - деген екен. Сахаба сөзі кейбір беделді хадисшілер тарапынан «қуатты» деп есептелген[3].   

Ал, одан басқа осы мәселе төңірегінде Айша анамыздан риуаят етілген хадис «тым әлсіз» деп танылып, негізсіз саналған[4]. Ханафи ғұламасы, хадисші әрі фиқһшы Имам Зайлағи (рахимаһуллаһ) «Насбур риуая» атты еңбегінде бұл хадистің Айша анамыздан бес түрлі жолмен жеткендігін айтады. Алайда, бесеуінің де «тым әлсіз» екендігін сол жерде ашық көрсетіп өтеді[5].

Сондықтан да, ондай суды қолданбау абзал болғанымен, қолданған кісіге де күнә жазылмайтындығын ескерген жөн. Яғни, "жеңіл мәкруһ". Онда да, мыс, темір, қола т.б. металдан жасалған ыдыста жылытылған болса ғана жеңіл мәкруһ, ал, одан басқа пластмас т.б. ыдыстарда жылыған сулар мүлдем мәкрүһ емес. Сондай-ақ, "мәкрүһ" болуы - Хижаз секілді аптап ыстық боп тұратын жерлерге қатысты. Біздегідей аса қатты ыстық емес аймақтағыларға қатысы жоқ.  

Бұнымен қатар, кейбір мәзхаб ғалымдарының «бұл – шариғи пәтуа емес, тыбби  (медициналық) пәтуа» деген сөздерін назарға алар болсақ[6], бұл мәселеде медициналық зерттеу нәтижесіне үңіліп, соған қарай белгілі бір тоқтамға келген жөн десек те қателеспеспіз. Ең дұрысы – Аллаға мәлім!

Екінші сұрағыңыздың жауабы - екі күн бойы оқи алмаған намаздарыңыздың қазасын өтеу керексіз. Қаза болған намаздардың өтемі тек, қазасын оқу арқылы ғана жүзеге асады.