Қарағанды даласында ангустарды қалай өсіреді
|
Қарағанды облысының Қарқаралы ауданында орналасқан "Ынта" шаруа қожалығы ElDala.kz. команда аттанған "АгроКараван Ет 2021" жолында бірінші болды. Қазіргі уақытта шаруашылықта ангус тұқымды 300 аналық ірі қара мал бар. "Ынта" ШҚ басшысы Ардақ Елубаев тұқымның артықшылықтары мен шаруашылықты дамыту жоспарлары туралы айтып берді.
ШҚ тарихы 1997 жылы басталды және бастапқыда фермада қазақтың ақбас тұқымды асыл тұқымды малы болған. 2008 жылы Ардақ Елубаев Фарго қаласындағы (АҚШ-тың Солтүстік Дакота штаты) мал көрмесіне барып, содан кейін ол бірден өзінің фермасы үшін ангус сатып алу идеясын жандандырады.
"Үйге оралғаннан кейін мен бұл тұқымды зерттей бастадым. Ол маған қатты ұнай бастады. Олар ақбасқа қарағанда үлкен, ал ет өнімділігі көбірек. Сонымен қатар, ангустарда аналық инстинкт жақсы дамыған, олар жеңіл бұзаулайды, ал біздің табиғи жағдайымызға төзімділік жағынан - қазақтың ақбас сиыры деңгейінде", - деді фермер.
2013 жылы Ардақ Елубаев 160 ангусты әкелді: бір бөлігі - АҚШ-тан, бір бөлігі - Ақмола облысындағы SK Food асыл тұқымдық репродукторынан. Оның ангустардың асыл тұқымды репродукторы Қарағанды облысында бірінші болды.
Бүгінде "Ынта" ШҚ өз отарын жақсартқысы келетін фермерлерге сататын ангустардың, бұқашықтардың және қашарлардың асыл тұқымды төлдерін өсіруде. Жыл сайын 50-60 бас мал сатылады.
"Біздің ангустарымыз Қарағанды облысында бірінші болды, алдымен сұраныс нашар болды. Адамдар ақбасын сатып алуға дағдыланған және ангусқа сақтықпен қараған. Бірақ, біртіндеп іс жүре бастады- біреуі сатып алды, екіншісі, адамдар төлдерге қарап, артықшылықтарын түсіне бастады. Қазір бұқашықтарды сатуда қиындықтар жоқ - оларды жақсы алады. Ал қашарларды нашар алады", - деді Ардақ Елубаев.
Ол мемлекеттік қолдаудың болмауы эмбриондарды трансплантациялауға оралуды жоспарлап отырғанын атап өтті. Бұл тәжірибе жоғары тұқымдық сипаттамалары бар жоғары сапалы жануарларды алуға мүмкіндік береді. Рас, процедура қымбат, бір эмбрион - 500 доллар, өмір сүріп кету деңгейі 50%. Яғни, орта есеппен жоғары сапалы бұқа 1000 доллар тұрады, туылған кезде.
"Егер бізге эмбриондар субсидияланса, бұл жақсы болар еді. Біз асыл тұқымды мал желісін құра алар едік. Біз екі жылда бір рет бұқаларды іздеп, өндірушілерді жаңарту үшін осында әкелудің қажеті болмас еді. Сондықтан біз эмбриондарды алмастыруды сүйсіне бастаймыз - ата-аналар каталогынан таңдайсыз, олар сізге эмбрион әкеледі және сіз әлемдік деңгейдегі бұқа аласыз. Бұл бізге өз табынымызды жаңа сапалы деңгейге шығаруға мүмкіндік береді", - деді шаруа қожалығының басшысы.