Ширек ғасырда ерлердің ұрпақ өрбіту қабілеті 50%-ға дерлік төмендеп кеткен
|
1973 және 2018 жылдар аралығында күллі әлем бойынша ерлердің ұрпақ өрбіту қабілет шамамен 50%-ға төмендеді. Оның үстіне, жаңа мыңжылдықтың басынан бері көрсеткіштер бұрынғыға қарағанда екі есе жылдам – жыл сайын 2,64%-ға құлдырауда. Бұл жайында islam.kz порталы ТАСС ақпарат агенттігіне сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Бұл бағытта, дәлірегі, ерлердің белсіздігі бойынша арнайы зерттеу жүргізген израилдік ғалымдар 800 мета талдаудан соң осындай тұжырымға келіп отыр. «Біз соңғы жарты ғасырда болған жыныс жасушаларының концентрациясының (шоғырлану деңгейі) айтарлықтай төмендегенін тіркедік және бұл процесс осы ғасырда айтарлықтай жеделдеген. Бұл құбылысқа не себеп болғанын біз әлі айта алмаймыз, десе де мұны эмбриондар ішіндегі жыныс жасушаларының қалыптасу процесінің бұзылуымен де, токсиндермен және жаман әдеттермен де байланыстыруға болады», - деді зерттеудің жетекші авторы Хагай Левин. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының келтірген дерегіне қарағанда, батыс елдеріндегі отбасылардың 10-15 пайызы ерлі-зайыптылардың бірінің бедеулігіне байланысты балалы бола алмайды. Олардың көпшілігі 40-55 жаста ұрпақ өрбіту немесе бала көтеру қабілетін жоғалтады.
Оқи отырыңыз:
"Кеңседе жұмыс істейтіндерге қарағанда қара жұмыс істейтін ерлердің ұрпақ өрбіту қабілеті жоғары болып шықты" (https://islam.kz/kk/news/arturli/kensede-jumys-isteitinderge-qaraganda-qara-jumys-isteitin-erlerdin-urpaq-orbitu-qabileti-jogary-bolyp-shyqty-18264/#gsc.tab=0);
"Зерттеу: Соңғы жарты ғасырда ерлердің ұрпақ өрбіту қабілеті екі есе азайған" (https://islam.kz/kk/news/arturli/zertteu-songy-jarty-gasyrda-erlerdin-urpaq-orbitu-qabileti-eki-ese-azaigan-17678/#gsc.tab=0);
"Ширек ғасырдан кейін ерлер ұрпақ өрбіту қабілетінен айырылуы мүмкін..." (https://islam.kz/kk/news/arturli/shirek-gasyrdan-keiin-erler-urpaq-orbitu-qabiletinen-aiyryluy-mumkin-15188/#gsc.tab=0);
«Қартайған» сперматозоидтар ұрпақтың денсаулығына кері әсер ететін мутацияларды қамтиды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/qartaigan-spermatozoidtar-urpaqtyn-densaulygyna-keri-aser-etetin-mutatsiyalardy-qamtidy-17548/#gsc.tab=0);
«Кеш әке атанудың қасіреті мен қатері қандай?» (https://islam.kz/kk/news/arturli/kesh-ake-atanudyn-qasireti-men-qateri-qandai-8818/#gsc.tab=0);
«50 жастан кейін әке атану мүмкіндігі үштен бірге азаяды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/50-jastan-keiin-ake-atanu-mumkindigi-ushten-birge-azayady-15671/#gsc.tab=0);
«Жасы ұлғайғанда перзент сүйгісі келетін ер адамнан ұрпағына берілетін мутация қатері жоғары» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasy-ulgaiganda-perzent-suigisi-keletin-er-adamnan-urpagyna-beriletin-mutatsiya-qateri-jogary-15305/#gsc.tab=0);
"Шала туған ұл балалар басқаларына қарағанда ерте қартаяды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/shala-tugan-ul-balalar-basqalaryna-qaraganda-erte-qartayady-15243/#gsc.tab=0);
"Шала туған шараналардың қауіпті дертке шалдығу қатері жоғары" (https://islam.kz/kk/news/gylym/shala-tugan-sharanalardyn-qauipti-dertke-shaldygu-qateri-jogary-15568/#gsc.tab=0);
«Бала табудың немесе босанудың әйелді қанша жасқа қартайтатыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/bala-tabudyn-nemese-bosanudyn-aieldi-qansha-jasqa-qartaitatyny-belgili-boldy-17311/#gsc.tab=0);
«Жаһилияға тән әдет тенденцияға айналып келеді» (https://islam.kz/kk/news/alem/jahiliyaga-tan-adet-tendentsiyaga-ainalyp-keledi-15570/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидті іріктейтін чип белсіздікпен күресуге көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidti-irikteitin-chip-belsizdikpen-kuresuge-komektesedi-16794/#gsc.tab=0);
«Діңгекті жасушалардан шәуһат жасалды. Бұл белсіздік пен бедеулікті емдеуде көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/dingekti-jasushalardan-shauhat-jasaldy-bul-belsizdik-pen-bedeulikti-emdeude-komektesedi-15925/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидтің қозғалу сыры ашылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidtin-qozgalu-syry-ashyldy-15672/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидтің неліктен тігінен жылжитыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidtin-nelikten-tiginen-jyljityny-belgili-boldy-14654/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидтардың неліктен ирелеңдеп қозғалатыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidtardyn-nelikten-irelendep-qozgalatyny-belgili-boldy-video-17062/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидтің таңғажайып «биі»: белсіздікпен күрестің тың тәсілі пайда болуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidtin-tangajaiyp-bii-belsizdikpen-kurestin-tyn-tasili-paida-boluy-mumkin-video-13948/#gsc.tab=0);
«Сперматозоидтар өз бәсекелесін улайтын болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/spermatozoidtar-oz-basekelesin-ulaityn-bolyp-shyqty-14783/#gsc.tab=0);
"Ғалымдар шауһат өндіретін генді тапты. Сперматозоид ДНҚ-ның зақымдалған жерін қалпына келтіруге қабілетті болып шықты" (https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-shauhat-ondiretin-gendi-tapty-spermatozoid-dnq-nyn-zaqymdalgan-jerin-qalpyna-keltiruge-qabiletti-bolyp-shyqty-16062/#gsc.tab=0);
«Шәуһадтың да жадысы бар болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/shauhadtyn-da-jadysy-bar-bolyp-shyqty-13500/#gsc.tab=0);
«Жылу стресінің шәуһатты қалай зақымдайтыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jylu-stresinin-shauhatty-qalai-zaqymdaityny-belgili-boldy-14338/#gsc.tab=0);
«Қандай жұптарда ұл бала көп пайда болатыны анықталды" (https://islam.kz/kk/news/madeniet/qandai-juptarda-ul-bala-kop-paida-bolatyny-anyqtaldy-13474/#gsc.tab=0);
«Ерлердің толыққанды бала көтерту қабілеті қанша жасында пайда болатыны айтылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/erlerdin-tolyqqandy-bala-kotertu-qabileti-qansha-jasynda-paida-bolatyny-aityldy-17362/#gsc.tab=0);
«Балаға әкесінен қандай қасиеттердің берілетіні (тұқым қуалайтыны) белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/madeniet/balaga-akesinen-qandai-qasietterdin-beriletini-tuqym-qualaityny-belgili-boldy-17363/#gsc.tab=0);
«Ғалымдар ерлер белсіздігін емдеудің тың тәсілін тапты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-erler-belsizdigin-emdeudin-tyn-tasilin-tapty-14302/#gsc.tab=0);
«Әйелдер ерлерсіз де ұрпақ өрбіте алатын болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aielder-erlersiz-de-urpaq-orbite-alatyn-bolyp-shyqty-11874/#gsc.tab=0);
«Ұрықтан дененің қалыптасуының алғашқы сәті таспаға тартылып қалды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/uryqtan-denenin-qalyptasuynyn-algashqy-sati-taspaga-tartylyp-qaldy-video-14784/#gsc.tab=0);
«Аптап ыстық құрсақтағы ұрықтың дамуына теріс әсерін тигізеді» (https://islam.kz/kk/news/alem/aptap-ystyq-qursaqtagy-uryqtyn-damuyna-teris-aserin-tigizedi-15541/#gsc.tab=0);
«Қандай жұптарда ұл бала көп пайда болатыны анықталды» (https://islam.kz/kk/news/madeniet/qandai-juptarda-ul-bala-kop-paida-bolatyny-anyqtaldy-13474/#gsc.tab=0);
«Ғалымдар ерлер белсіздігін емдеудің тың тәсілін тапты» (сілтемесі: https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-erler-belsizdigin-emdeudin-tyn-tasilin-tapty-14302/#gsc.tab=0);
«Белсіздікке ұшыраған ер адамды жүрісіне қарап анықтаудың тәсілі табылды» (сілтемесі: https://islam.kz/kk/news/gylym/belsizdikke-ushyragan-er-adamdy-jurisine-qarap-anyqtaudyn-tasili-tabyldy-14720/#gsc.tab=0);
«Бірдей егіздердің ДНҚ-сы толық бірдей болмайтыны анықталды» (сілтемесі: https://islam.kz/kk/news/gylym/birdei-egizderdin-dnq-sy-tolyq-birdei-bolmaityny-anyqtaldy-14719/#gsc.tab=0);
«Ер мен әйелдің ұрығынсыз синтетикалық ұрық жасалды бедеулік пен белсіздікті емдеу үшін» (https://islam.kz/kk/news/gylym/er-men-aieldin-urygynsyz-sintetikalyq-uryq-jasaldy-bedeulik-pen-belsizdikti-emdeu-ushin-17364/#gsc.tab=0);
«Донорлық ағзалар үшін діңгекті жасушадан синтетикалық ұрық өсірілді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/donorlyq-agzalar-ushin-dingekti-jasushadan-sintetikalyq-uryq-osirildi-17217/#gsc.tab=0);
«Жасушалардың ағзаны қалай қалыптастыратынын көргіңіз келе ме? (видео)» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushalardyn-agzany-qalai-qalyptastyratynyn-korginiz-kele-me-video-16435/#gsc.tab=0);
«Адам ұрықсыз жолмен пайда бола ала ма (партеногенез)» (https://www.islam.kz/kk/news/gylym/adam-uryqsyz-jolmen-paida-bola-ala-ma-partenogenez-16288/#gsc.tab=0);
«Әйелдер ерлерсіз де ұрпақ өрбіте алатын болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/aielder-erlersiz-de-urpaq-orbite-alatyn-bolyp-shyqty-11874/#gsc.tab=0)