Уағалейкумуссәләм!

Шариғи тұрғыдан қарағанда: Ораза айт - бір күн, Құрбан айт - бір күн және оған үш күндік «тәшриқ» күндері қосылып, осылайша Құрбан айт төрт күн болмақ. Оған байланысты, бірнеше хадистер бар. Мысалы, Алла елшісі (с.а.у.) хадистерінің бірінде былай деген:

يوم الفطر ويوم النحر وأيام التشريق عيدنا أهل الإسلام. .

«Ораза айт күні, Құрбан айт күні және тәшриқ күндері - Ислам жұртшылығының, біздің айт күндеріміз»¹.

Келтірілген хадисте: ораза айттың бірінші күнін, құрбан айттың бірінші күнін және тәшриқ күндерін қатарымен келтіріп, ол күндердің мұсылмандардың мейрамы екендігін ашық айтып отыр. Егер ораза айты үш күн болғанда «яум әл-фыйтр» деп жекеше түрде емес «әйям әл-фыйтр» деп көпше түрде айтар еді, сондай-ақ, тәшриқ күндерін өз алдына айтылуы да ораза айт пен құрбан айттың бір күннен екендігін ұқтырады. 

Тағы бір хадисінде, сахаба Әбу Һурайра (р.а.) былай деген: 

«Алла елшісі екі күні ораза ұстаудан тыйды, олар: ораза айт күні және құрбан айт күні»².

Бұл хадисте де «екі күн» деу арқылы Ораза және Құрбан айттарының бір-бір күннен екендігін ұқтырып тұр. Егер үш күн болғанда, Алла елшісі (с.а.у.) ораза айттың үш күнінде ораза ұстауды тыйяр еді. 

Алайда, адамдарға бір күн мейрамы аздық ететіндіктен көп мұсылман қоғамында ораза айтын үш күн тойлау дәстүрі қалыптасқан. Қазақ дәстүрінде де ораза айтын ауыл-аймақтарда үш күн тойлап жататыны етенеден белгілі. Айтты үш күн тойлаудың діни тұрғыда әбес тұсы жоқ. Бірақ, ораза ұстау жөнінен алып қарағанда, ораза айттың бірінші күні ораза ұстау күнә, ал екінші күнінен бастап қаза оразаны немесе нәпіл оразаны ұстай беруге болатындығын да білгеніміз жөн. 

Абдусамат Қасым

¹ Имам Тирмизи: «Сүнән». Сахих хадис.
² Имам Бұхари: «Сахих Бұхари», Имам Мүслім: «Сахих Мүслім».