Экономист Олжас Құдайбергенов Қазақстанда зейнетақы жүйесін қалай құруға болатындығы туралы айтып берді, оның көмегімен қазақстандықтар жинақталған ақшадан тұрғын үйге ақша жұмсай алады. Бұл жайында stan.kz ақпарат көзі хабар таратты. 

Экономистің айтуынша, қазір адамдардың көпшілігінің есепшоттарында миллион теңге жоқ.

«Егер сіз зейнетақы жинағынан қазіргі 10% жарнасынан үй алғыңыз келсе, онда бұл жинақ жеткіліксіз. Зейнетақы жинақтаушылардың 60-70%-ның зейнетақы жинақтары 1 миллион теңгеден аз. Ал, жинақтары көп қазақстандықтардың әдетте баспаналары бар», - дейді сарапшы.

Оның айтуынша, Қазақстанда зейнетақы жинағына жылжымайтын мүлік сатып алу үшін бұл жүйенің өзін өзгеруі қажет.

«Бізде күрделі салық жүйесі бар. Жеке табыс салығы, зейнетақы төлемдері, әлеуметтік салық және басқалары бар. Орташа жүктеме 37% - Сингапурде ол 32%, жеке табыс салығы мен зейнетақы жарнасын төлейді. Ақшаның бір бөлігі автоматты түрде жергілікті тұрғын үй құрылыс жинақ банкіне жіберіледі. Азамат белгілі бір соманы жинаған кезде оған төмен пайызбен пәтер сатып алуға немесе тұрғын үй қарызын (ипотека) өтеу үшін ақша жіберуге мүмкіндік беріледі», - деді Құдайбергенов.

Ол бұл жағдайда елде тек «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» қалуы керек және зейнетақы жүйесіне байланысты болуы керек деп қосты.

«Менің пікірім бойынша егер 18 жасқа толған әрбір адамға зейнетақы төлемдерінің бір бөлігі Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіне берілсе, ол жинақталған кезде үй сатып ала алады. Сингапурдағы аударымдардың 30%-ының 10% -ы тұрғын үйге, 10% -ы білім алуға, тағы 10% -ы медицинаға жұмсалады. Оның үстіне, бұл ақшаның бір тиыны да игерілмейді », - деп толықтырды сарапшы.

Қазақстандық жас отбасылар баспананы қалай ала алады

Жұмыс істейтін жас отбасыларға жалдамалы баспана беру ережелері ҚДАМ сайтында пайда болды. Құжатқа сәйкес жалдамалы тұрғын үй жұмыс істейтін жастарға 5 жылға сатып алу құқығынсыз беріледі.

Пәтер алу үшін, өтініштерді қабылдау басталғандығы туралы хабарланғаннан кейін, үміткерлер келесі құжаттарды ұсынуы керек:

- Ережеге қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтініш;

- жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі (түпнұсқа жеке басын куәландыруға ұсынылады);

- білімі туралы куәліктің көшірмесі;

- неке туралы куәліктің көшірмесі (болған жағдайда);

- балалардың туу туралы куәліктерінің көшірмелері (а) (болған жағдайда);

- өтініш берушіге және барлық отбасы мүшелеріне жылжымайтын мүліктің болмауы (болуы) туралы анықтама;

- жұмыс орнынан анықтама;

- соңғы 6 айдағы кірісі туралы анықтама, ай сайынғы кірісі кемінде 40 АЕК (100 мың теңгеден сәл артық);

- еңбек өтілін растайтын құжаттар;

- банктік шоттың болуы және саны туралы анықтама және банктік шоттағы

- ақша қалдығы мен қозғалысы туралы анықтама;

- өтініш берушінің қызметтің әртүрлі салаларындағы жеке жетістіктерін

- растайтын құжаттар (бар болса).

Осыдан кейін 10 күн ішінде әр өтініш берушінің ұпайлары қарастырылып, тізім жасалады.

Ұпайларды есептеу кезінде олар кәсіпке, бюджеттегі немесе басқа саладағы жұмыс орнына, отбасы мен балаларының болуына, банктегі жинақ ақшасына назар аударады.

Егер мұндай жағдай үміткерлердің біреуінде балл саны бірдей болса, таңдау бұрын өтініш бергенге байланысты болады.