Қазақстандық ғалымдар асыл тұқымды абердин-ангус тұқымды ірі қараларды іріктеудің жаңа әдісін ойлап тапты. Әдіс берілген зоотехникалық көрсеткіштермен асыл тұқымды малды қалыптастыруға мүмкіндік береді. Енді фермерлер табыннан – ең бағалы малдан шыға алады, деп хабарлайды apk-news.kz порталы.
 
Мәселе мынада, Қазақстан фермерлері, ауыл шаруашылығы ғалымдары сияқты, абердин-ангус тұқымының етті бағыттағы ірі қара малын бағалау мен іріктеудің дәстүрлі әдісінің күрделілігі мәселесіне тап болды.
 
«Мал шаруашылығы және ветеринария ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС мен Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-технологиялық университеті КЕАҚ ғалымдары асыл тұқымды ірі қара малдың абердин-ангус тұқымын бағалау және іріктеудің тиімді әдістерін әзірледі.
 
Ұсынылып отырған әзірлеу азықтандыру мен ұстаудың оңтайлы жағдайында жануарлардың өнімділігінің берілген генетикалық потенциалының максималды көрінісін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бұл максималды өнімділікті білдіреді. Егер генетикалық тұрғыдан жануардың тәуліктік салмағы 1500 г болса, онда біздің әдісіміз мұны қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
 
Ұсынылған әдісті қолдану абердин-ангус ірі қара малының асыл тұқымды табындарын біріктіруге мүмкіндік берді. Консолидация - тірі салмақтағы өнімді профиль. Бұрын дәстүрлі селекция әдісі бойынша аталықтардың орташа тірі салмағы 750 кг болса, кейін ұсынылған әдіс бойынша 870-900 кг болды. Сол сияқты сиырлар үшін – дәстүрлі 470 кг, ұсынылғаны – 550 кг. Бұл генетикалық әлеуеттің максималды көрінісі арқылы қамтамасыз етіледі», - деді АПК Новости агенттігіне мал шаруашылығы және ветеринария ғылыми-өндірістік орталығының бас ғылыми қызметкері Дастанбек Баймұқанов.
 
Әдіс дәстүрлі селекция әдістерімен салыстырғанда жас малдың тірілей салмағын 18-25%-ға және шала төлділігін 15-20%-ға арттыруға мүмкіндік береді.
 
Ғылыми әзірлеменің патент иесі – Мал шаруашылығы және ветеринария ғылыми-өндірістік орталығы. Авторлары: Әнуарбек Бисембаев, Әлжан Шәмшидин, Әнуарбек Сейітмұратов, Айжан Абылғазинова, Алтай Назарбеков, Дәурен Салықов, Нұрлыбай Қажғалиев, Дастанбек Баймұқанов, Асхат Чиндалиев.
 
Әзірлеулер «Муса» ШҚ, «Сисенғалиев» ШҚ, «Нұржайлау НС» ЖШС және «Ардақ» ШҚ «Абердин-ангус» тұқымының Республикалық палатасының көмегімен енгізілді.