Мьянманың (Бирма) Могок аймағынан табылған бірегей минерал - Киавтуит табиғатта өте сирек кездесетін ерекше асыл тас. Бұл жайында islam.kz порталы ZME Science мерзімді басылымына сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Салмағы небәрі 1,61 карат (0,3 грамм)тартатын бұл кристалл ғалымдар үшін құпия болып қала береді және ғаламшардың күрделі геологиялық процестерін түсінудің кепілі ретінде алға шығады. Аталмыш минералды алғаш рет Киаб Ту есімді ғалым анықтады. Кейін оны Шаунг Жиа алқабындағы сапфир (асыл тастың бір түрі – ред.) іздеген әуесқойлар тапқан. 2015 жылы Халықаралық минерал қауымдастығы киавтуитті ресми түрде жаңа минерал деп таныды. Бүгінде бұл табиғатта өте сирек кездесетін минералдың бір данасы ғылыми қазына ретінде Лос-Анджелес округінің жаратылыстану мұражайында сақталған. Оның химиялық құрамы, висмутқа қарсы оксиді (Bi₃⁺Sb₅⁺O₄) ортақ элементтерден құралған, десе де олардың ерекше атомдық құрылымы минералды бірегей етеді. Бұл құрылым да оның жоғары тығыздығын да қаалыптастырған: киавтуит суға қарағанда 8 есе ауыр. Минерал магмалық кристалданудың соңғы кезеңдерінде пайда болатын пегматиттер - игней жыныстарында түзілген. Оның сыртқы келбеті Палеоцен-Эоцен дәуірінде орын алған тектоникалық процестермен байланысты - үнді және азиялық плиталардың соқтығысуы қарқынды қысым мен жылу жағдайларын туғызған еді. Бұл процестер Қиавтуит және басқа да асыл тастар сияқты табиғатта сирек кездесетін минералдардың, соның ішінде пайниттің, цирконий мен борға бай минералдың қалыптасуына ықпал етті. Алайда, Мьянмада минералдық ресурстарды өндіру елдегі саяси ахуал мен азшылықты құрайтындардың қысыммен қуғын-сүргін көруіне байланысты күрделі сипат алып отыр. Соның ішінде адамдардың еңбегін мәжбүрлі түрде пайдалану, балалар еңбегін қанау, қауіпсіздік талаптарының сақтамауы секілді факторларға байланысты Мьянмадан пайдалы қазбалы байлаққа бойкотжарияланған еді. Байкот өз кезегінжде аталған минералды зерттеуді де, коммерциялық тұрғыдан өндіруді де қиындатып жіберді. Киавтуит миллиондаған жыл бойы геологиялық эвоюцияны бастан кешіргендіктен табиғат щедеврі саналады. Бұл минерал тектоникалық қозғалыс мен кристалдану сияқты геологиялық процестердің құпиясын ашуға көмектеседі.