Ғалымдар «желім жасушасын» қандай жасушамен өзара әрекеттесетінін өзі бақылайтындай етіп және бұл процестің барысы мен сипатын өзі реттейтіндей етіп әзірледі. Бұл жайында islam.kz порталы nature.com ақпарат көзіне сілтеме жасай отыррып мәлім етеді. Сан-Францискодағы Калифорния университетінің (UCSF) зерттеушілері «жасушалы желім» секілді жұмыс істейтін молекула әзірледі. Бұл жаңалық өз кезегінде регенеративті медицинада маңызды қадам саналады – жаңа тіндерді қалыптастыру және ағзаларды нөлден бастап өсіруге болады. Адгезивті (жабысқақ) молекулалар табиғи түрде денеде болады және ұйымдасқан құрылымдарда ондаған триллион жасушаларды біріктіреді. Олар нейрондық желілерді құрып, иммундық жасушаларды дененің белгілі бір аймақтарына бағыттайды. Адгезия дененің жұмысын сақтау үшін жасушалық байланысты жеңілдетеді. Ағзалар мен ұлпалар (тіндер)  жатырды қалыптасады және туғаннан кейін де дамуын жалғастырады. Осы өніп-өсу (репродуктивті) процесін бақылайтын көптеген молекулалық нұсқаулықтар, яғни, адамның дұрыс қалыптасуына атсалысатын молекулалар адам есейгенде жоғалады. Ал жүйке секілді тіндер зақымдалғаннан кейін қандай да бір аурудан соң қалпына келе алмайды. Міне, осыны ескерген ғалымдар «жасушалы желім» жобасын ойлап тапты. Дәлірегі, адгезия (жабысқақ) молекулалар екі бөліктен тұрады. Бұл екі бөлік жасушалардың бір-бірімен байланысуына ықпал етеді. Молекуланың бір бөлігі жасушадан тыс рецептор секілді әрекет етіп, қандай жасушамен қатынасқа түсетінін өзі шешеді немесе өзі таңдайды. Ал екінші бөлік жасуша ішінде орналасқан – ол байланыстың мықтылығына жауапты.

Ұқсас материалдар:

«Жасанды жасуша жасалды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasandy-jasusha-jasaldy-15743/#gsc.tab=0);

 «Жасушалардың ағзаны қалай қалыптастыратынын көргіңіз келе ме?» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushalardyn-agzany-qalai-qalyptastyratynyn-korginiz-kele-me-video-16435/#gsc.tab=0);

«Синтетикалық «тірі» жасуша жасалды» (https://islam.kz/kk/news/madeniet/sintetikalyq-tiri-jasusha-jasaldy-17502/#gsc.tab=0);

"Жасанды ген тізбегін жасаудың жаңа тәсілі пайда болды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasandy-gen-tizbegin-jasaudyn-jana-tasili-paida-boldy-14810/#gsc.tab=0);

«Жасушадан биогидридті балық пайда болды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushadan-biogidridti-balyq-paida-boldy-video-16405/#gsc.tab=0);

«Адам ақуыздарынан жасанды бұлшық ет жасалды» (https://www.islam.kz/kk/news/gylym/adam-aquyzdarynan-jasandy-bulshyq-et-jasaldy-16364/#gsc.tab=0);

«Құрбақаның кесілген аяғын өсірді (регенерация)» (https://www.islam.kz/kk/news/gylym/qurbaqanyn-kesilgen-ayagyn-osirdi-regeneratsiya-16340/#gsc.tab=0);

«Адам ұрықсыз жолмен пайда бола ала ма (партеногенез)» (https://www.islam.kz/kk/news/gylym/adam-uryqsyz-jolmen-paida-bola-ala-ma-partenogenez-16288/#gsc.tab=0);

«Жасушалардың қоректік заттарды қармау тетігі анықталды» (https://www.islam.kz/kk/news/gylym/jasushalardyn-qorektik-zattardy-qarmau-tetigi-anyqtaldy-16283/#gsc.tab=0);

«Жасушаның жылжу тетігі анықталды. Бұл қатерлі ісіктің таралуын бақылауға мүмкіндік береді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushanyn-jylju-tetigi-anyqtaldy-bul-qaterli-isiktin-taraluyn-baqylauga-mumkindik-beredi-15997/#gsc.tab=0);

«Жасушаның биологиялық электр алаңын өзгертетін құрылғы жасалды. Обыр мен өзге ауруларды емдеуге көмектесетін» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushanyn-biologiyalyq-elektr-alanyn-ozgertetin-qurylgy-jasaldy-obyr-men-ozge-aurulardy-emdeuge-komektesetin-16278/#gsc.tab=0);

«Ирандықтар жасушалы терапияның отандық өнімін жасады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/irandyqtar-jasushaly-terapiyanyn-otandyq-onimin-jasady-16223/#gsc.tab=0);

«Жасшуға қатысты соңғы, тың жаңалықтар» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasshuga-qatysty-songy-tyn-janalyqtar-16134/#gsc.tab=0);

 «Ғалымдар жасуша қозғалысын басқаруды меңгерді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-jasusha-qozgalysyn-basqarudy-mengerdi-15079/#gsc.tab=0);

"Адам өлгеннен кейін белсенді әрекетке көшетін зомби жасушалар табылды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/adam-olgennen-keiin-belsendi-areketke-koshetin-zombi-jasushalar-tabyldy-15012/#gsc.tab=0);

«Жасуша жойылса да органелла тіршілігін жалғастыра береді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasusha-joiylsa-da-organella-tirshiligin-jalgastyra-beredi-14867/#gsc.tab=0);

«Ғылым әлеміндегі ең азалы көрініс: жасушаның өлуі (видео)» (https://islam.kz/kk/news/gylym/gylym-alemindegi-en-azaly-korinis-jasushanyn-olui-video-12496/#gsc.tab=0);

«Жасушаның өзін қоршаған ортада қалай жылжып, қалай бағдар алуына көмектесетін ақуыз табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushanyn-ozin-qorshagan-ortada-qalai-jyljyp-qalai-bagdar-aluyna-komektesetin-aquyz-tabyldy-15081/#gsc.tab=0);

«Тұңғыш рет жасуша ішіне датчик енгізілді (фото+видео)» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tungysh-ret-jasusha-ishine-datchik-engizildi-fotovideo-13681/#gsc.tab=0);

«Вирусқа бой бермейтін жасанды гені бар жасуша жасалды" (https://islam.kz/kk/news/gylym/virusqa-boi-bermeitin-jasandy-geni-bar-jasusha-jasaldy-15331/#gsc.tab=0);

«Жасушалар өз-өзін «емдеп» қалпына келе алатын болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jasushalar-oz-ozin-emdep-qalpyna-kele-alatyn-bolyp-shyqty-14337/#gsc.tab=0);

«Адам денесі секундына қанша млн жасуша істеп шығарады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/adam-denesi-sekundyna-qansha-mln-jasusha-istep-shygarady-14781/#gsc.tab=0);

«Діңгекті жасушалардан шәуһат жасалды. Бұл белсіздік пен бедеулікті емдеуде көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/dingekti-jasushalardan-shauhat-jasaldy-bul-belsizdik-pen-bedeulikti-emdeude-komektesedi-15925/#gsc.tab=0);

"Аналық жасуша шәуһатты өзі таңдап-талғап қабылдайтын болып шықты" (https://islam.kz/kk/news/gylym/analyq-jasusha-shauhatty-ozi-tandap-talgap-qabyldaityn-bolyp-shyqty-13712/#gsc.tab=0);

«Донорлық ағзалар үшін діңгекті жасушадан синтетикалық ұрық өсірілді» (https://islam.kz/kk/news/gylym/donorlyq-agzalar-ushin-dingekti-jasushadan-sintetikalyq-uryq-osirildi-17217/#gsc.tab=0);

«Бактериялық жасуша өздігінен өлмейді. Ал адам жасушасы белгілі бір мерзімнен кейін өледі. Неге?» (https://islam.kz/kk/news/gylym/bakteriyalyq-jasusha-ozdiginen-olmeidi-al-adam-jasushasy-belgili-bir-merzimnen-keiin-oledi-nege-14369/#gsc.tab=0);

«Қатерлі ісікпен күресетін иммунитет жасушасының күш-қуатын қалпына келтіретін әдіс табылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/qaterli-isikpen-kuresetin-immunitet-jasushasynyn-kush-quatyn-qalpyna-keltiretin-adis-tabyldy-14731/#gsc.tab=0);

«Стресс гормоны қатерлі ісік жасушасын оятады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/stress-gormony-qaterli-isik-jasushasyn-oyatady-14488/#gsc.tab=0);

"Қолдан адам иммунитетінің жасушасы өсірілді" (https://islam.kz/kk/news/gylym/qoldan-adam-immunitetinin-jasushasy-osirildi-13011/#gsc.tab=0);

«Иммундық миелоидтік жасуша жас ұлғайған сайын организмге тек зиянын тигізетін болып шықты» (https://islam.kz/kk/news/gylym/immundyq-mieloidtik-jasusha-jas-ulgaigan-saiyn-organizmge-tek-ziyanyn-tigizetin-bolyp-shyqty-14816/#gsc.tab=0);

«Жаңа иммундық жасуша демікпе мен аллергияға қарсы күресте төтеп беруге көмектеседі» (https://islam.kz/kk/news/gylym/jana-immundyq-jasusha-demikpe-men-allergiyaga-qarsy-kureste-totep-beruge-komektesedi-13792/#gsc.tab=0);

«Тарихта тұңғыш рет адам жасушасы мен тіні жасанды жолмен жасартылды» (https://islam.kz/kk/news/gylym/tarihta-tungysh-ret-adam-jasushasy-men-tini-jasandy-jolmen-jasartyldy-13374/#gsc.tab=0);

«Ғалымдар адамды ДНК деңгейінде тұңғыш рет жасарта алды» (http://islam.kz/kk/news/gylym/galymdar-adamdy-dnk-dengeiinde-tungysh-ret-jasarta-aldy-12354#gsc.tab=0);

«Діңгекті жасуша сусамырдан емдеп жазады» (https://islam.kz/kk/news/gylym/dingekti-jasusha-susamyrdan-emdep-jazady-13265/#gsc.tab=0)