Бірнеше күнде ыдырап жоғалатын пластик жасалды
|
Ғалымдар стандартты пластмассалардың барлық қасиетіне сай келетін, табиғатқа зияны жоқ полиэфир ойлап тапты. Бұл жайында islam.kz порталы onlinelibrary.wiley.com ақпарат көзіне сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Неміс химиктері, дәлірегі, Констанц университетінің зерттеушілері берік және биологиялық ыдырайтын пластик жасап шығарды. Қайта өңделген полиэстер HDPE (жоғары тығыздықтағы полиэтилен) пластмассасына ұқсағанымен тез ыдырауына ықпал ететін арнайы «үзіліс нүктелері» бар. Жаңа пластикалық полиэстер-2,18 екі негізгі модулден тұрады: екі көміртегі атомы бар қысқа диол қондырғысы және 18 көміртегі атомы бар дикарбон қышқылы қондырғысы. Кристалдық құрылымының арқасында ол механикалық тұрақтылықты да, термиялық тұрақтылықты да танытады. Пластмассалар «мономерлер» деп аталатын бір немесе бірнеше негізгі химиялық модулдердің ұзын тізбектерінен тұрады. Пайдаланылатын пластмассалардың көпшілігі жоғары кристалдылығымен және су өткізбейтіндігімен сипатталады. Дәл осы ерекшеліктер пластикті өнеркәсіпте және күнделікті өмірде сұранысқа ие етеді, алайда, олардың табиғи ортада ыдырауы талай жылға созылады. Пластмассалардың тұрақтылығы мен биоыдырағыштығы арасындағы сәйкессіздікті еңсеру үшін ғалымдар өз материалдарына химиялық «үзіліс нүктелерін» қосты. Ферменттердің әсерінен химиялық полимерлер алдын ала белгіленген жерлерде жойылады, бұл өңдеу процесін айтарлықтай жылдамдатады. Зерттеушілер табиғи ферменттермен зертханалық тәжірибелер, өнеркәсіптік компост зауытында сынақтар жүргізді. Бірнеше күн ішінде полиэфир зертханалық тәжірибеде ферменттердің әсерінен бұзылды. Пластмассаны толығымен ыдырату үшін компост зауытының микроорганизмдеріне шамамен екі ай қажет болған. Химиктер қайта өңделген материалдарды қайта пайдалану жолдарын табу үшін жаңа заттың қасиеттерін зерттеуді жалғастыруда.