«Жетімді жылатудан қатты сақтаныңдар, өйткені, түнде адамдар ұйықтап жатқанда олардың зары жүреді, ал таң сәріде Раббысына көтеріледі де жылатушы үстінен шағым жасайды. Сонда Алла Тағала жылатушының тиісті жазасын береді. Сондықтан жетімнің жылауынан мейлінше сақтаныңдар».

Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадис шәріпінен

Қызылорданың шет ауданында орналасқан төрт қабатты үйде қаншама балғынның көңілсіз күндері өтіп жатыр. Күрмелген тағдыр, булыққан көз жасы жүрегіңді жаншып жіберердей аянышты көрінеді екен. Орташа бойлы, қара көзді талдырмаш қыз Ақботаның бұл үйдің тұрғынына айналғанына он бес жыл болыпты. Есін білгелі айналасындағы адамдардың осы жетімдер үйінде қызмет жасайтынын түсінді. Себебі, мұнда бауырына басып, маңдайынан сипап, махаббатына бөлеп жатқан ешкім жоқ. Бар-ау. Бірақ, анаң секілді еркелей алмаған соң не пайда? Ақбота да мұны жақсы біледі. Өзін ересек сезініп, тәрбиешілерге жоқ жерден еркелегісі келмейді. Кейде кезекшілік атқарғанда тәрбиеші апайлардың қатаңдау үн қатып, дүрсе қоя сөйлейтініне ренжісе де, ішкі наласын сездірген емес.

Ақбота биыл он сегізге толды. Үш жасында-ақ әкесінен айырылып, ағасы Орынтай екеуін нағашы әжесі Күлән осында әкеліп тастаған екен. Ал анасы Гүлжан балаларынан бас тартып, өзге ердің етегінен ұстап кете барған. Қос жетім қозы қайда барса  да қол ұстасып, бірге туған бауыр екендіктерін бір сәтте ұмытпайтын. Алайда, ағасы Орынтай осыдан екі жыл бұрын жазғытұрым уақытта балалармен шомылуға кетіп, суға ағып кетті. Өзгелерден ерекшелеу көрінетін Ақботаны бұл оқиға тез есейтіп жібергендей. Себебі, ана мен әке мейірімін аңсағанда ағасына әжептәуір еркелеп алушы еді... «Ағатайым, мен сені жақсы көремін. Мені сен де тастап кетпеші»,-деп жиі айтатын. Сонда Орынтай: «Туу, Боташ. Сен менің жүрегімді ауыртпашы. Мен сені алақаныма салып жүремін. Өйткені, мына өмірде маған сенен қымбат жан жоқ»,-дейтін. Ағалы-қарындастың сырласу сәті үнсіздікке ұласып, көздерін еріксіз жас жуатын. Талдырмаш қыз тағдырдың бұл сынағына да шыдап, тек алдағы күндеріне үміт артты.

Жетімдіктің мұңы аз болсын ба?! Томаға тұйықталып, тек ақ қағазға шимайлатып жаза беретін Ақбота қыз. Сондағысы жүрегінде мұз болып қатқан шері ғой. Енді аз уақытта бұл жерде тәрбиеленген ұл-қыздар жан-жаққа тарайды. Кәмелеттік жасқа толып, жаңа өмірге қадам басады. Қыздар  бойжетіп, ұлдар ер жеткендіктен тәрбиешілер де бұрынғыдай көп ұрса бермейді.  Әлде, осы бір тас қабырғалы жетімдер үйіне үйреністі ме екен!?      

Барлығының жанарында бір сұрақ бар: «Қайда барамын? Қалай жұмыс істеймін? Қай мамандықты таңдаймын?» Кешегі жиналыс барысында директор Дәурен Жанұзақов: «Қымбатты балаларым! Сендер осы үйде тәрбиелендіңдер. Енді есейіп қияға қанат қаққалы тұрсыңдар. Барлығыңа өмірде ақ жол тілеймін. Үйім жоқ демеңдер, бұл үй – сендердің ыстық ұяларың. Анам мен әкем, ағам, тәтем жоқ демеңдер, мен – әкелеріңмін, осы жердегі барлық тәрбиешілер, ұстаздар – аналарың, ағаларың. Келіп тұрыңдар»,-деп жан тебірентерлік сөздерін айтты. Көзіне жас алмаған жан қалмаған шығар, сірә!?

Иә, бұл сұрақ  Ақботаның да көкірегінде сайрап тұр. Жалғыз өмір сүруге жүрексінсе де, батылдық керек екендігін әлдеқашан түсінген. Тігіншілікке ептеп икемі бар, сондықтан осы өнерін әрі қарай дамытып көрмек.

***

Бөлме іші қараңғы. Терезеден болар-болмас ай сәулесі көрінеді. Терең ой құшағына енген қыз мына дүние дүбірінен беймәлім хәлде отыр. Кезекшілікте жүрген Сәуле апай бөлмеге енгенде, мына көріністен жаны жабырқап қалды. Тұншыға жылаған Ақботаны құшағына қысып, маңдайынан иіскеді. Сол сәтте стол үстінде тұрған ақ параққа көзі түсті. Қолына алып оқи бастады:

«Ана! Мені неге әкелдің өмірге?

Танытпасаң махаббат пен мейірді.

Қатал ма едің? Қаяу салдың көңілге,

Мен қалайша жақсы көрем өзіңді?!

Мен жетіммін. Тұла бойым тас темір,

Көз ашқалы өксік және ащы өмір.

Тым болмаса  әкем тірі болғанда,

Бұйырар еді маңдайыма бақ пен гүл.

Кетіп барам мені өсірген тас үйден,

Қайда жүрсің? Мені өмірге әкелген.

Сен едің ғой... сағынышым ұлғайды,

Тағдыр мені ажыратты әкемнен...»

Еденге сусып түскен ақ парақтың сыбдырынан селк еткен Ақбота көз жасына ерік беріп, жерге жүрелеп отыра кеткен Сәуле апайын көрді. Өзегі өртеніп, ертеңгі күнін ойлаған жетім қыз осылайша ақ параққа мұңын шағыпты.

- Ақбота, Ақбота,-деді даусына діріл араласқан Сәуле. Құлыным-ау, сені неге үнемі жабырқап жүреді деп ойлаушы едім. Ботам-ай, кеудеңде осындай шер жатыр екен ғой. Мұңайма. Менің үйіме жүр. Аяғың оқуға ілініп кеткенше, болмаса жұмысқа орналасқанша менің есігім айқара ашық, жарығым,-деді қамқорлығын танытып.

***

Жетім де бір күн жетіледі. Жетімнің де көз жасы құрғайды. Алла Тағаланың өлшеулі ризығы ешуақытта таусылмақ емес. Міне, бүгінде Ақбота оң мен солын таныған жасқа келді. Өз күшімен оқуға түсіп, оны үздік бітірді. Жеке пәтері, жұмысы да бар. Өмірде өзі секілді қаншама жетімдер бар. Олардың тағдыры да әртүрлі. Бұл болса, бүгінге дейін қызы мен ұлын іздеп келмеген, қайырылмаған анасына таң қалады. Не деген тасжүрек!? Өзге ошақтың отын түтетіп, қызының бар екенін ұмытты ма екен?  Ақботаның тірі адамның тірлігін жасап, қамкөңіл жүргенін, сағына күтетінін білсе ғой... «Жерде жетім жыласа, көкте періште күңіренеді» деген. Ақботаның ендігі ізгі арманы – адал жар тауып, өмірге сәби әкелу. Жаратқаннан жарық дүниеге келген барлық шарана бақытты болса екен деп тілейді. Себебі, сәбидің бәрі бақытты, Болуы үшін жаралған...