Жақынынан айрылып, қайғыдан қан жұтып отырғанда материалдық шығынның да қиындық туғызатыны жасырын емес. Қазақстанда қайтыс болған адамның жақындарына мемлекет тарапынан қандай жәрдемақы көрсетіледі? Ол жәрдемақы кімдерге беріледі? Қандай құжат рәсімдеп, оны қайда өткізу керек? Осы сынды көптеген сұрақтар біздің редакциямызға оқырман тарапынан жиі келіп түсетіндіктен, Stan.kzақпараттық агенттігінің тілшісі құзырлы органдарға хабарласып, анықтап көрген болатын.

Көптеген қазақстандықтар жерлеу рәсіміне ақшалары жетпесе, қарыз немесе несие алып шығынға белшесінен бататыны белгілі. Мемлекет тарапынан жәрдемақы алуға болатынын, құқығы бар екенін бірі білсе, бірі біле бермейді. Бұдан әрі туысқаны қайтыс болуына байланысты, қай кезде және қандай құжаттар топтамасымен кімнен көмек сұрауға болатынын әңгімелесек.

Мемлекет тарапынан асыраушысынан айырылған жағдайда жерлеу рәсіміне бір реттік жәрдемақы қарастырылған. Осындай жәрдемақыларды беру Мемлекеттік Зейнетақы төлеу Орталығында (ЗТМО) немесе аудандық әлеуметтік қамсыздандыру бөлімінде жүргізіледі.

Қандай құжат рәсімдеу керек:

-Қайтыс болған адамның зейнетақы қоры бар туысының жеке басын куәландыратын төлқұжат және оның көшірмесі;

– Марқұмның қайтыс болғанын растайтын куәлігі мен көшірмесі;

– Жәрдемақы алушының банктік шоты туралы ақпарат.

Жәрдемақы алушы осы құжаттарды жақыны қайтыс болғаннан кейінгі 15 күннің ішінде рәсімдеп өткізу керек. Құжатты рәсімдеп болған соң, 3 күн ішінде жәрдемақы алуға рұқсат шығады.

Бұл жәрдемақыны кімдер алады:

-Асыраушысынан айрылған, кәмелетке жетпеген балалары бар отбасы;

-Зейнеткерлер;

-Мүмкіндігі шектеулі жандар;

«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабы 2-тармағына сәйкес: «Орталықтан зейнетақы төлемін алушы қайтыс болған жағдайда, соның ішінде мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін алушы, оның отбасы немесе жерлеуді жүргізген адам Орталықтан төленеді (Орталық түсіндірмесі), 15,7 мөлшерінде біржолғы төлем тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген айлық есептiк көрсеткiш.

«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабы 3-тармағына сәйкес: 2019 жылдағы жерлеуге арналған жәрдемақы-39 643 теңгені (15,7 АЕК) құрайды. Ал 2018 жылы бұл жәрдемақы көлемі 37 758,5 теңге болған еді. Мүгедектер мен Ұлы Отан соғысының қатысушыларына жерлеуге арналған жәрдемақы – 92 415 теңге (36,6 АЕК).

Тағы да айта кетейік, 2019 жылға минималды 1 АЕК – 29 698 теңгені, ең төменгі зейнетақы мөлшері (2018 жылда тағайындау бойынша) – 36 108 теңгені, айына минималды жалақы 42500 теңгені құрайтын болады.

Жалға берушілерге, таксистер және басқа да кішігірім қызмет көрсетушілері қалай салық төлейді

Жалға берушілерге, такси жүргізушілеріне және барлық басқа шағын қызмет көрсетушілерге салық төлеу. Бұл туралы Zakon.kz хабарлайды. 

• қызметкерлердің жұмысын пайдаланбаңыз
• тек қана жеке тұлғаларға қызмет көрсетіңіз

Онда сіз иелеріне арналған салықтық міндеттеменің орындалуына арналған үш заңды нұсқаны және қалған екі нұсқаны аласыз.

1 нұсқа

Жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге болады, бірақ бұл иелеріне міндетті емес.

Бұл жағдайда екі пайдалы салық режимі бар: оңайлатылған декларация және патент. Бірінші режимде кіріс сомасының 3% төлеңіз. Екінші үшін 1%. Режимді таңдау сіздің жылдық кірісіңізге байланысты.

Тағы бір артықшылығы – кәсіпкер компанияларға және басқа кәсіпкерлерге қызмет көрсете алады.

Бұл опцияның жетіспеушілігі – жеке кәсіпкердің мәртебесі, себебі заңға сәйкес, заңды тұлғалар үшін қолданылатын құқық және айыппұлдардың ІС-шаралары осындай. Мысалы, банктің есеп бермеуі немесе қарызы үшін «ұстау». Және ЖК-да мүліктік және банкроттықты «қамауға» дейін көптеген қиындықтар болуы мүмкін.

2-нұсқа

Тек пәтерлер мен үйлердің иелері үшін. SP ретінде тіркелмеңіз. Осы нұсқада салық декларациясын жылына бір рет табыс алудан кейінгі жылдың 31 наурызына дейін беру қажет. Жылдық табыстың 10% салық төлеуге тура келеді.

Сіз 1-нұсқаға қарағанда көбірек салық төлей аласыз, бірақ жеке кәсіпкерлерге қатысты тәуекелдер жоқ.

3-нұсқа

Және ең жақсы нұсқа. Осы жылдан бастап жаңа салық мәртебесі енгізілді – бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші ​​(CAP). Егер жылдық кіріс 1 175 АЕК-тен аспаса және қазір 2 944 000 теңге болса, онда Сіз IP-ге тіркеле алмайсыз. Алматы, Астана және облыстық орталықтар үшін 1 АЕК көлемінде айына бір рет ОАП төлеуге тура келеді, қалғандары Қазақстан үшін 0,5 АЕК.

Бір ерекше қызықты мәселе бар. Жылдық табыстың мөлшерін бақылау мүмкін емес, себебі қызметтерге ақы төлеу ақшамен жүзеге асырылады және кірістер тіркелмейді. Мысалы, егер адам салық алса және клиенттерден қолма-қол ақшаны алса, онда ол күнделікті, айлық немесе жыл сайынғы табыс туралы қадағалауға міндетті емес. Сондықтан кез-келген такси жүргізушісі САП төлеуші ​​бола алады, өйткені салық органдары оның жылдық табысының мөлшерін тексере және анықтай алмайды. Бұл үй иелерімен және жеке тұлғаларға ақшаға қызмет көрсететін барлық адамдармен бірдей.

Яғни, егер мұндай кәсіпкер жыл сайын 5 000 000 теңге немесе одан да көп мөлшерде болса да, салық органдары бұл соманы дәлелдей алмайды, сондықтан САП режимін заңсыз деп таниды.