Ғалымдар найғазағайды лазер көмегімен басқарудың жолын тапты (видео)
|
Швейцария Альпінің ең биік тауларының бірінде орналасқан жай тартқыш арқылы найғазағйдың бағытын өзгертуге болады. Бұл жайында islam.kz порталы New Atlas ақпарат көзіне Nature Photonics мерзімді басылымына сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Еуропалық зерттеушілер LLR найзағайдан қорғаудың жаңа жүйесін ұсынды. Оның жұмыс стеу принципі қуатты лазер сәулесіне негізделген. Ол дауыл кезінде бұлттарға жіберіледі. Женева университетінің, Ecole Polytechnique және басқа да ғылыми орталықтардың француз, швейцариялық және неміс ғалымдары тобы лазердің көмегімен жаңа найзағай таяқшасын жасап шығарды. Бұл технология, тіпті, қолайсыз ауа-райында да найзағайды ондаған метрге шағылыстыруға мүмкіндік береді. Қолданыстағы найзағайлар өлшемдері шектеулі биік металл қадалар болып табылады. Мысалы, он метрлік құрылым тек он метр радиусы бар аумақты жабуға ғана қабілетті. Осыған байланысты әуежай немесе атом электр станциясы сияқты үлкен аумақтағы объектілерді қорғау қиындық тудырады. Лазерлік найзағай иондалған ауа арналарын тудырып, жай отын оның сәулесі бойымен бағыттайды. Сонымен қатар, лазер жоғары қарай кеңейе алады, бұл сізге қажетті қамту (қалқалау) аймағын жасауға мүмкіндік береді. Бұл тараптағы тәжірибе нәтижесінде импульске бір киловатт және бір джоуль қуаты бар лазер қолданылды, ол пикосекундқа созылды. Ол 2502 метр биіктікте орналасқан Санти шыңында сынақтан өтті. Құрылғы найзағай соғуынан үнемі зардап шегетін 124 метрлік телекоммуникациялық мұнараны қорғауға арналған. Сондай-ақ, лазер арнайы сенсорлармен және найзағайды бақылайтын құрылғылармен жабдықталған. Бір жылдық деректерді талдаудан кейін сарапшылар разряд мұнараға жеткенге дейін сәулені 60 метрге жуық ұстай алады деген қорытындыға келді, осылайша лазер қорғаныс бетінің радиусын 120-дан 180 метрге дейін ұлғайтқан. Сонымен қатар, мұндай найзағай қиын ауа-райында, мысалы, тұманда да жұмыс істей алады. «Атмосфераға өте жоғары қуатты лазерлік импульстар шығарылған кезде сәуленің ішінде қарқынды жарық жіптері пайда болады. Бұл жіптер ауадағы азот пен оттегі молекулаларын иондайды, содан кейін олар қозғалу үшін бос электрондарды шығарады. Плазма деп аталатын иондалған ауа электр өткізгішіне айналады», деп түсіндірді аталмыш зерттеуге атсалысқан Жан-Пьер Вольф есімді ғалым. Лазерлерді жай тарту құралы ретінде пайдалану идеясы бұрыннан бар - зертханалық тәжірибелерде оңды нәтижелер көрсеткенімен мұндай қондырғының нақты өмірде тиімділігін бірінші рет көрсетті. LLR жобасының түпкі мақсаты найзағайдың әсерін 500 м дейін ұзарту үшін лазерді пайдалануға саяды.